Amaranth Nedir? Amarant Faydaları Nelerdir?
Amaranth, binlerce yıldır yetiştirilen ve dünyanın birçok farklı bölgesinde kullanılan bir bitkidir. İnanılmaz besin değerleri ve geniş kullanım alanları ile bilinir. İçerisinde bulunan protein, lif, mikro ve makro mineraller, amaranth’ı süper gıdalar arasında önemli bir yere sahip kılar. Peki, amaranth nedir ve faydaları nelerdir? Gelin, bu soruları yanıtlamak için birlikte inceleyelim.
Amaranth, dünya üzerindeki en eski tarım ürünlerinden biridir. Güney Amerika'da, Meksika'dan Peru'ya kadar uzanan bir bölgede 8.000 yıl önce yetiştirilmeye başlanmıştır. Kırmızı, altın veya yeşil renkte olabilen amaranth tohumları, mevcut en besleyici tahıllardan biri olarak kabul edilir. Tahıllar ve baklagillere oranla daha fazla protein içerir ve aynı zamanda diyet lifi, magnezyum, demir, fosfor, potasyum ve özellikle kalsiyum açısından da zengindir.
Amaranth Nedir?
Amaranth, Amaranthaceae ailesinden bir bitki türüdür. İsmini Yunanca'da 'ölümsüz' anlamına gelen 'amarantos' kelimesinden alır. Tohumları, yaprakları ve hatta çiçekleri bile insan tüketimi için kullanılır. Hem tohumları hem de yaprakları yüksek besin değeri nedeniyle birçok farklı mutfakta tercih edilir.
Bu bitki, genellikle küçük, yuvarlak tohumları için yetiştirilir ve bu tohumlar çoğunlukla tahıl olarak kullanılır. Tohumlar, süpermarketlerde genellikle kahverengi, altın veya pembe renkte bulunabilir. Amaranth, bir yıllık bir bitki olmasına rağmen, bazen çok yıllık bitki gibi davranabilir çünkü tohumları kendiliğinden ekilir. Bu bitki, hem ılıman hem de tropikal iklimlerde yetişebilir, bu da onu çeşitli coğrafi bölgeler için ideal kılar.
Amaranth Ne İşe Yarar?
Amaranth, yüksek protein içeriği, geniş vitamin ve mineral spektrumu ve gluten içermemesiyle ön plana çıkar. Bu özellikler, amaranth tohumunu özellikle vejetaryen, vegan ve glutensiz diyetler için ideal bir seçenek haline getirir. Ayrıca, amaranth, kalp sağlığını destekleme, sindirimi düzenleme ve bağışıklık sistemini güçlendirme gibi çeşitli sağlık yararlarına da sahiptir.
Amaranth, ayrıca bir 'kompleks protein' kaynağıdır. Bu, vücudun ihtiyaç duyduğu tüm temel amino asitleri içerdiği anlamına gelir. Proteinler, vücudun hücreleri oluşturmak ve onarmak için ihtiyaç duyduğu yapı taşlarıdır. Bu nedenle, yeterli protein almak sağlıklı bir diyetin önemli bir parçasıdır. Amaranth, aynı zamanda iyi bir lif kaynağıdır ve bu da sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur.
Amaranth Faydaları Nelerdir?
Amaranth tohumu, geniş bir besin profili ve yüksek lif oranı ile birlikte gelir. Ayrıca, kalp sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir, çünkü yüksek oranda lif, protein ve sağlıklı yağlar içerir. Bir araştırma, amaranth tüketiminin kötü LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye ve iyi HDL kolesterol seviyelerini yükseltmeye yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Amaranth ayrıca antioksidanlar açısından da zengindir. Antioksidanlar, vücutta oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olan bileşiklerdir ve bu da bir dizi kronik hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, amaranth tohumu ve yapraklarında bulunan pektin adlı bir lif türü, sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olabilir. Diğer birçok tahıl ve baklagil gibi, amaranth da demir, kalsiyum, fosfor, magnezyum ve potasyum gibi bir dizi önemli minerali içerir. Bu mineraller kemik sağlığını, enerji üretimini, sinir fonksiyonlarını ve genel hücresel sağlığı destekler.
Amaranth Tohumunun Besin Değeri Nedir?
Amaranth tohumu, besin değeri açısından oldukça zengindir. 100 gram amaranth tohumu yaklaşık 371 kalori, 13.56 gram protein, 7.02 gram yağ ve 65.25 gram karbonhidrat içerir. Ayrıca, aynı miktar 7.6 gram lif ve 4.2 gram şeker içerir. Mineral açısından, amaranth tohumu kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, çinko, bakır ve manganez içerir.
Özellikle protein içeriği bakımından diğer birçok tahıldan daha üstün olan amaranth tohumu, vücutta yapı taşı görevi gören ve kasların, derinin, saçın ve tırnakların sağlıklı olmasını sağlayan proteinler açısından zengindir. Aynı zamanda, lif oranının yüksek olması, sindirim sistemini düzgün çalışır ve tokluk hissi sağlar. Buna ek olarak, amaranth tohumunda bulunan antioksidanlar, vücutta serbest radikallerle savaşır ve oksidatif stresi azaltır.
Amaranth Nasıl Kullanılır?
Amaranth tohumu ve yaprakları, birçok farklı tarifte kullanılabilir. Öncelikle, amaranth tohumunu, pirinç, kinoa veya diğer tahılların yerine geçirebilirsiniz. Pişirme süresi genellikle yaklaşık 20 dakika sürer ve sonunda hafif bir 'ısırık' ile yumuşak ve kremsi bir doku elde edersiniz. Ayrıca amaranth tohumunu bir çorbaya veya pilava ekleyerek de kullanabilirsiniz.
Bunun yanı sıra, amaranth yaprakları, ıspanak veya lahana gibi sebzelerin yerine kullanılabilir. Bu yapraklar, bir salatada çiğ olarak kullanılabilir veya pişirilebilir. Amaranth çiçekleri de genellikle yenilebilir ve çeşitli tariflerde kullanılabilir. Ancak amaranth tüketirken, özellikle amaranth tohumunu tüketirken, yüksek kalori içeriğini göz önünde bulundurmak önemlidir. Bu nedenle, porsiyon kontrolü sağlamak önemlidir.
Amaranth Nasıl Tüketilir?
Amaranth, tohumları, yaprakları ve çiçekleriyle tüketilebilecek çok yönlü bir bitkidir. Tohumlar genellikle kaynatılarak veya patlatılarak tüketilir. Kaynatıldığında, bu tohumlar bir doku oluşturur ve genellikle kahvaltıda yulaf ezmesi veya diğer tahılların yerine kullanılır. Popcorn gibi patlatılarak, atıştırmalık olarak veya mısır gevreği yerine tüketilebilir.
Yaprakları genellikle ıspanak veya diğer yeşil yapraklı sebzeler gibi yemeklere eklenir. Salatalarda çiğ olarak kullanılabilir veya çorbalar, stir-fry'lar ve güveçlerde pişirilebilir.
Amaranth Çayı Nasıl Demlenir?
Amaranth çayı, genellikle tohumlardan veya yapraklardan demlenir. Tohumlardan çay yapmak için, tohumları öğütmeniz ve sıcak suya eklemeniz gerekir. Yapraklardan çay yapmak için, taze veya kuru yaprakları bir bardak kaynar suya ekleyin ve 10-15 dakika boyunca demlenmesine izin verin. Bu çay, sağlık yararları için günde birkaç kez tüketilebilir.
Amarant İle Neler Yapılabilir?
Amaranth tohumları ve yaprakları, mutfakta bir dizi şekilde kullanılabilir. Tohumları genellikle çeşitli yemeklerde, pilavlar, çorbalar, salatalar ve hatta kahvaltı yulafları için bir malzeme olarak kullanılır. Popcorn gibi patlatıldığında, çeşitli atıştırmalıklar ve granola barları için bir bileşen olarak kullanılabilir. Amaranth unu, ekmek, kek, kurabiye ve diğer glutensiz ürünler yapmak için de kullanılabilir.
Yaprakları genellikle salatalarda çiğ olarak veya yemeklerde pişmiş olarak tüketilir. Bu yapraklar, ıspanak, lahana ve diğer yeşil yapraklı sebzelerin yerine geçebilir. Hatta bazı kültürlerde amaranth çiçekleri de yenir ve çeşitli yemeklerde kullanılır.
Amaranth Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Amarant Türkiye’de nerede yetişir?
Amarant, genellikle sıcak iklimleri tercih eden bir bitkidir ve tropikal bölgelerde daha yaygın olarak bulunur. Ancak, farklı türleri farklı iklimlerde yetişebilir. Türkiye'de de, özellikle güney bölgelerinde ve Ege kıyılarında yetiştirilebilir.
Amarant tohumu nasıl yenir?
Amarant tohumları çeşitli şekillerde tüketilebilir. Genellikle su ile kaynatılırlar ve pilav, çorba veya salata gibi yemeklerde kullanılırlar. Ayrıca patlatılarak da tüketilebilirler ve bu durumda mısır gevreği veya atıştırmalık olarak kullanılırlar.
Amarant glutensiz mi?
Evet, amarant doğal olarak glutensiz bir tahıldır. Bu, gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olan kişiler için iyi bir seçenektir. Ancak, çapraz kontaminasyon riski nedeniyle, glutensiz olduğu belirtilmedikçe amarant ürünlerinin glutensiz olduğunu varsaymamak önemlidir.
Amarant tohumu zayıflatır mı?
Amarant tohumu, yüksek lif ve protein içeriği ile tok tutabilir ve kilo verme sürecini destekleyebilir. Ancak, tek başına bir zayıflama aracı olarak kullanılamaz. Düşük kalorili bir diyet ve düzenli egzersizle birlikte tüketildiğinde kilo verme sürecine yardımcı olabilir.
Amarant tohumu nasıl patlatılır?
Amarant tohumları, tıpkı mısır taneleri gibi patlatılabilir. Bunun için bir tavayı ısıtın ve birkaç amarant tohumu ekleyin. Kapağını kapatın ve tohumların patlamasını bekleyin. İşlem bittikten sonra patlamış amarant tohumlarını soğumaya bırakın ve ardından tüketin.